Programmaverantwoording

In de loop van 2019 hebben wij extra capaciteit aangetrokken om meer inzet te plegen op het thema ondermijning. De verschuiving van geregistreerde criminaliteit naar onzichtbare en ondermijnende criminaliteit vraagt om een andere aanpak. In 2019 hebben wij bij het tegengaan van deze vormen van criminaliteit onder andere illegale bedrijfsvoering stopgezet, illegale prostitutie beëindigd, de leeftijdsgrens voor prostitutie verhoogd naar 21 jaar. Tevens hebben wij vergunningen ingetrokken naar aanleiding van activiteiten na illegale bedrijfsvoering. In het kader van het nieuwe Hennepconventant hebben wij ons hard gemaakt voor een goede screening van particuliere verhuurders. Dit betekent dat zij aangesloten moeten zijn bij een brancheorganisatie en een VOG moeten overleggen. Hierin trekken wij samen op met woningcorporaties en netbeheerders. Wij werken daarnaast verder aan bewustwording en het herkennen van signalen die kunnen duiden op ondermijning. Dit doen wij onder een brede doelgroep teneinde vroegtijdig in te kunnen grijpen om deze vorm van criminaliteit aan te pakken.

Informatiegestuurde aanpak van ondermijning
In de tweede helft van 2019 is onderzocht in hoeverre het mogelijk is de aanwezigheid van hennepteelt in woningen te voorspellen aan de hand van gemeentelijke data. Uit dit onderzoek blijkt dat het goed mogelijk is om hennepkwekerijen te voorspellen. De volgende stap is het onderzoeken of dit voorspelmodel mag worden gebruikt om in samenwerking met de politie hennepkwekerijen daadwerkelijk op te sporen. In september 2019 is de gemeente Almere toegetreden tot de City Deal Zicht op Ondermijning. Dit is een samenwerkingsverband met verschillende partners als het CBS, politie, OM, Belastingdienst en twee ministeries, waarbij een grote hoeveelheid data wordt gecombineerd om beter inzicht te krijgen in fenomenen van ondermijning. Hiermee kan de preventieve aanpak van ondermijnende criminaliteit worden verbeterd. Elke participerende gemeente kan daarbij haar eigen onderzoeksvragen indienen.

Programmabegroting 2019

Hoewel vormen van geregistreerde criminaliteit in de afgelopen raadsperiode zijn afgenomen, merken wij een verschuiving van de zichtbare criminaliteit naar onzichtbare en ondermijnende criminaliteit. Het gaat hierbij om criminele netwerken, zoals illegale henneptelers of mensenhandelaren, die misbruik maken van bestaande, maatschappelijke structuren. Door bijvoorbeeld drugsgeld wit te wassen, te frauderen met vergunningen, of buurtbewoners onder druk te zetten om criminele activiteiten te ondersteunen, neemt niet alleen de criminaliteit toe, maar verliest men ook vertrouwen in de overheid.
Bij de bestrijding van dergelijke vormen van criminaliteit speelt de gemeente een cruciale rol. Zij beschikt over veel informatie en kan alle betrokken partners (zoals politie, Openbaar Ministerie, Belastingdienst) bij elkaar brengen. Met het extra budget voor veiligheid breiden wij de capaciteit uit om dergelijke activiteiten te kunnen oppakken. Daarbij vraagt het Bibob-beleid (bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur) van de gemeente om een steviger fundament, teneinde de betrouwbaarheid en integriteit van ondernemers in de stad te kunnen waarborgen.

Programmaverantwoording

Naast de genoemde stijging van het aantal straatroven en overvallen zien wij verandering in de jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit. Uit onderzoek dat wij in de tweede helft van 2019 hebben uitgevoerd blijkt dat minder sprake is van vaste, zichtbare jeugdgroepen in Almere en meer van fluïde (criminele) groepen die continu van samenstelling en ontmoetingsplaats wisselen. Een belangrijke verklaring hiervoor is dat jongeren meer tijd doorbrengen in de online wereld van games en sociale media en minder tijd op straat. Dit kan de daling van aantal meldingen van jeugdoverlast in Almere in 2019 verklaren. Daarentegen lijkt de geregistreerde jeugdcriminaliteit toe te nemen, gezien de stijging van het aantal jeugdige verdachten. In de afgelopen jaren hebben wij juist een dalende trend gezien in de registratie van jeugdige verdachten. Deels kan deze stijging worden verklaard door een verandering in registratiewijze door de politie, anderzijds wordt een verharding van de jeugdcultuur op straat gesignaleerd.

Programmabegroting 2019

De jeugd is voor ons zeer belangrijk. Ondanks diverse maatregelen in de afgelopen raadsperiode zijn de meldingen rond jeugdoverlast in Almere tussen 2015 en 2017 met 23 procent gestegen. Om te voorkomen dat overlast gevende jongeren van nu de criminelen van morgen worden, gaan wij extra investeren in het terugdringen van deze overlast. Dat doen wij enerzijds door te investeren in extra jeugdboa’s (buitengewoon opsporingsambtenaar). Anderzijds zetten wij in op jongerenwerk vanwege de preventieve werking die van intensief contact met jongeren uitgaat. Ook blijven wij buurtpreventieteams ondersteunen bij hun activiteiten om de wijken nog veiliger te maken. De verbinding tussen Zorg en Veiligheid is voor de aanpak van jeugdoverlast, maar ook jeugdcriminaliteit is van essentieel belang. Dit geldt ook voor de sluitende aanpak van personen met verward gedrag en voor radicalisering. Door in te zetten op de onderlinge verbinding tussen zorg en veiligheid verbeteren wij onze effectiviteit.

Programmaverantwoording

Het aantal woninginbraken is in Almere in 2019 sterk gedaald. Daarmee constateren wij dat onze langjarige en intensieve samenwerking met politie, corporaties en inwoners en aanpak met aandacht voor preventie, repressie en nazorg succesvol is. Een kanttekening daarbij is dat het aantal woninginbraken in Almere in vergelijking met de tien grootste steden in Nederland relatief gezien nog steeds hoog is. Dit betekent dat wij het noodzakelijk vinden om onverminderd aandacht en energie te blijven steken in de aanpak van woninginbraken. In 2019 is sprake van een stijging van het aantal straatroven door jeugdigen. Het aantal overvallen is eveneens licht gestegen. Hieronder bevinden zich ook incidenten waarbij een (steek) wapen is gebruikt. In de meeste gevallen betreft het (dreiging met) een mes.

Programmabegroting 2019

Behalve in jeugdboa’s investeren wij ook in reguliere boa’s voor handhaving. De afgelopen jaren is de handhavingscapaciteit immers niet of nauwelijks uitgebreid, waardoor niet altijd de noodzakelijke inzet kan worden geleverd. Wij willen de handhavingscapaciteit meer op niveau brengen.

Programmaverantwoording

Er is in 2019 onderzocht voor welke onderdelen het nuttig is om data analyses uit te voeren. Dit met het oog op het opstellen van risicoprofielen om inzicht te krijgen op gebieden, branches of netwerken van personen. Hierbij is het grootste risico het plegen van ondermijnende criminaliteit. We bouwen daarbij voort op het bestaande veiligheidsinformatiesysteem en combineren dit met applicaties die elders gebruikt worden. Op deze manier proberen we een aanpak te ontwikkelen die moet helpen de gebieden aan te pakken op de momenten die het meest kwetsbaar zijn.

Programmabegroting 2019

De door Almere ontwikkelde informatie gestuurde werkwijze op het gebied van veiligheid – het veiligheidsinformatiesysteem (VIS) - heeft inmiddels landelijke navolging gekregen. Om voorloper te blijven en te kunnen doorontwikkelen in de toepassing hiervan is meer analysecapaciteit nodig. Door middel van goede analyse van de informatie die beschikbaar komt, kunnen wij nog gerichter onze middelen inzetten.