In deze paragraaf worden de verschillen tussen de begrote cijfers van de jaarschijf 2019 uit het MPGA 2019 en de werkelijk gerealiseerde cijfers weergegeven en toegelicht.
Programmatisch resultaat 2019
De begrote en werkelijke gerealiseerde cijfers voor diverse programma’s worden in onderstaande tabel
weergegeven.
getallen x 1
| MPGA 2019 | MPGA 2019 | realisatie | verschil |
ambitie | voorzichtig | 2019 | realisatie-ambitie | |
woningen (aantal) | 1.198 | 1.002 | 1.145 | -53 |
bedrijventerreinen (hectare) | 14 | 10 | 10 | -4 |
kantoor (m2 bvo) | 10.000 | 10.000 | 10.000 | 0 |
voorzieningen (m2) | 106.870 | 58.212 | 29.803 | -77.067 |
In 2019 zijn vanuit actieve grondexploitaties van de Gemeente Almere voor 1.145 woningen grond verkocht en dit ligt, ondanks de problematiek rondom stikstof, in lijn met de verwachting voor 2019 uit het MPGA 2019. De grondverkopen lagen wel lager dan 2018, waarin voor 1.600 woningen werden verkocht, echter dit was reeds bij het MPGA 2019 al voorzien.
Voor bedrijventerreinen is in 2019 10 hectare grond verkocht. Dit is lager dan de verwachting van 14 ha zoals deze in het MPGA 2019 was opgenomen voor 2019. Oorzaak hiervan ligt wel in de stikstofproblematiek, waardoor transacties zijn opgeschoven tot na 31-12-2019. Belangrijkste daarin is de transactie van een grote kavel op Stichtsekant. Deze transactie zal echter op korte termijn wel doorgang vinden.
De gronduitgifte voor kantoren was met 10.000 m2 conform het contract in Kustzone Poort.
De uitgifte van grond ten behoeve van voorzieningen lag lager dan was voorzien voor 2019. Dit wordt veroorzaakt door dat de uitgifte op Schateiland naar verwachting pas in 2020 formeel zal worden gerealiseerd en een latere uitgifte van gronden in Floriade Stadswijk.
Financieel resultaat bouwgrond in exploitatie 2019
In de onderstaande tabel is de financiële realisatie van 2019 en de belangrijkste afwijkingen ten opzichte van de verwachtingen (begroot) voor 2019 weergegeven. Door verschuivingen van MVA-gronden naar actieve grondexploitaties (o.a. door Stichtsekant en De Vaart), zijn de begrote cijfers (MPGA 2019) en gerealiseerde cijfers niet direct te vergelijken. Daarom zijn in onderstaande tabel de gerealiseerde cijfers daarvoor gecorrigeerd.
bedragen x € 1 miljoen
| realisatie | realisatie | ||||||
kosten | begroot | ex MVA | MVA | opbrengsten | begroot | ex MVA | MVA | |
verwerving | 13 | 11 | 20 | grondverkopen | 98 | 87 | 2 | |
investeringen | 40 | 33 | 1 | overige opbrengsten | 3 | 5 | 0 | |
plankosten | 14 | 15 | 1 | |||||
overige kosten | 7 | 2 | ||||||
rente | 7 | 6 | 7 | |||||
subtotaal | 81 | 67 | 29 | totale opbrengsten | 101 | 92 | 2 | |
winstneming & afsluiting | 3 | |||||||
totaal | 81 | 70 | 29 | 101 | 92 | 2 |
Verwerving
In 2019 is voor € 11 miljoen grond verworven t.b.v. de ontwikkeling van Nobelhorst en Floriadewijk.
Investeringen
De totale investeringen in 2019 voor bouw- en woonrijp maken zijn uitgekomen op € 33 miljoen. Dit is een verdubbeling t.o.v. 2018 (€ 15,8 miljoen). De investeringen liggen circa € 7 miljoen lager dan begroot, dit komt voor een groot deel doordat de levering van grond en daarmee betaling voor investeringen op het Floriade-terrein is doorgeschoven naar 2020. Daarnaast hoefde er vrijwel geen gebruik te worden gemaakt van de post onvoorzien in de verschillende grondexploitaties, terwijl daar wel rekening mee was gehouden.
Plankosten
Deze post bestaat uit planontwikkelingskosten (POK) en kosten voor voorbereiding, toezicht en uitvoering (VTU). Op totaalniveau zijn de gerealiseerde plankosten € 1 miljoen hoger dan begroot.
Bij het onderdeel planontwikkelingskosten zijn de werkelijke kosten circa € 1,5 miljoen meer geweest dan voor 2019 was verwacht. Dit is veroorzaakt o.a. door moeizame afwikkeling van planschade bij Stripheldenbuurt, complexe grondverwevingstraject en addendum bij Nobelhorst, een intensieve bestuurlijke traject aangaande Vis a Vis bij Kustzone Poort.
Bij het onderdeel VTU bedraagt de onderschrijding € 0,5 miljoen. Dit is veroorzaakt door het lagere investeringsniveau en daarmee ook lagere VTU-lasten.
Overige kosten en niet compensabele btw
De overige kosten en niet compensabele btw zijn circa € 5 miljoen lager dan begroot. De grootste mutatie betreft het doorschuiven van de vergoeding voor boscompensatie naar 2020 bij de Grex Floriade en lagere niet-compensabele btw kosten door minder investeringen.
Rentekosten
De rentekosten bedroegen in 2019 € 6 miljoen en dit is € 1 miljoen lager dan begroot. Dit is als gevolg van een lagere rekenrente van 1,86% in plaats van de geraamde 2,1%.
Winstneming en afsluitingen
Over 2019 kan er uit een aantal grondexploitaties voor circa € 9 miljoen winst genomen worden. Door verslechtering van het grexresultaat (o.a. Kustzone Poort) dan wel een hoger risicoprofiel in een aantal grondexploitaties, dienen op basis van BBV-regelgeving eerder genomen winsten terug te worden geboekt. Dit bedraagt in totaal € 7 miljoen. Per saldo kan er daarom € 2 miljoen winst worden genomen.
Verder zijn in 2019 diverse afgeronde deelgebieden in de grondexploitaties Verspreide percelen en Openbare gebieden afgesloten. Per saldo levert dit een positief resultaat van € 1 miljoen op.
Winstneming en afsluitingen worden als kosten aan de grondexploitatie (en daarmee ook de boekwaarde) bijgeschreven.
Grondverkopen
De totale grondverkoopopbrengsten zijn in 2019 € 11 miljoen lager dan de begroot. In de tabel hieronder zijn de cijfers per functie weergegeven.
bedragen x € 1 miljoen
| MPGA 2019 | realisatie | |
grondverkopen | jaarschijf 2019 | jaarschijf 2019 | verschillen |
woningbouw | 69 | 63 | -6 |
bedrijventerreinen | 17 | 16 | -1 |
kantoren | 2 | 2 | 0 |
voorzieningen | 10 | 6 | -4 |
totaal | 98 | 87 | -11 |
Bij woningbouw zijn de grondverkopen € 6 miljoen lager dan begroot. In de tabel hieronder zijn de grondverkopen per stadsdeel uiteengezet. De meeropbrengst van Staddeel Haven is toe te schrijven aan de versnelling bij project De laren. Er werd grond voor meer woningen afgezet dan begroot (39 woningen) waardoor ook meer grondopbrengsten zijn gerealiseerd. Bij stadsdelen Stad en Buiten waren de grondverkopen lager dan begroot. Dit komt voornamelijk doordat er vertraging is opgetreden in de levering van grond aan Amvest in de Floriadewijk en een langer onderhandelingsproces met een marktpartij bij Stripheldenbuurt. De lagere opbrengst bij stadsdeel Hout is hoofdzakelijk veroorzaakt door vertraging bij de uitgifte van PO-kavels in Nobelhorst. Bij de verkoop van PO-kavels komt het vaker voor dat de koper niet binnen de gestelde reserveringstermijn van één jaar een bouwbedrijf kan vinden en/of dat dat bouwbedrijf de woning niet binnen het beschikbare budget kan bouwen, waardoor de koop van de kavel wordt ontbonden. Bij stadsdeel Poort zijn meer grondopbrengsten gerealiseerd dan begroot. Dit is voornamelijk toe te schrijven aan project Stadstuinen Poort. Hier heeft versnelling van gronduitgifte plaatsgevonden. Er is grond voor 113 woningen meer verkocht waardoor ook meer opbrengsten zijn gerealiseerd.
bedragen x € 1 miljoen
MPGA 2019 | realisatie | ||
grondverkopen woningbouw | jaarschijf 2019 | jaarschijf 2019 | verschillen |
Haven | 6 | 7 | 1 |
Stad | 13 | 11 | -2 |
Buiten | 4 | 1 | -3 |
Hout | 24 | 18 | -6 |
Poort | 22 | 26 | 4 |
totaal | 69 | 63 | -6 |
Bij de bedrijventerreinen ligt de grondverkoop circa € 1 miljoen lager dan begroot. Dit komt door de verschuiving van grondtransactie naar 2020 bij Stichtsekant. Het aantal gesprekken met bedrijven en grondreserveringen nemen substantieel toe, waardoor de verwachtingen voor 2020 en daarna positief zijn.
De lagere opbrengsten door uitgifte van grond voor voorzieningen wordt voor belangrijkste deel veroorzaakt door vertraging t.a.v. de uitgifte op Schateiland en de vertraagde levering in Floriadewijk.
Overige opbrengsten
De gerealiseerde overige opbrengsten zijn € 2 miljoen hoger dan begroot. De belangrijkste opbrengstsoorten betreft ontvangen bijdragen uit afkoop parkeren in de openbaar gebieden, ontvangen reserveringsvergoeding (dit betreft de aanbetaling van een bedrag om een kavel te reserveren alvorens tot koop wordt overgegaan) en bijdragen uit huisaansluitingen.