Met het beheren van de leefomgeving in Almere willen we van toegevoegde waarde zijn voor de inwoners, bedrijven en bezoekers van onze stad. Een stad die zich kenmerkt door veel groen en water, door bedrijvigheid, waar wordt gesport, gerecreëerd en mensen elkaar ontmoeten. Dit betekent dat een veilige en gezonde openbare ruimte van groot belang is en dat de kapitaalgoederen kunnen worden gebruikt waar ze voor bedoeld zijn.
Visie & Beleidskader
Met de Visie Beheer Openbare Ruimte ‘Beheer maakt het verschil’ heeft de raad in december 2012 de kaders voor het beheer van de openbare ruimte vastgelegd. In de visie is vastgelegd dat het beheer zich richt op het duurzaam in standhouden en verbeteren van de functionaliteit van de openbare ruimte en het verbeteren van de maatschappelijke waardering. Daarbij wordt ingezet op het behouden of versterken van de eigen identiteit en diversiteit van de openbare ruimte, in samenspraak met bewoners, bedrijven en overige instellingen en organisaties in de stad. Met de Visie Beheer Openbare Ruimte zijn de kwaliteitsniveaus voor het beheer van Almere vastgesteld. In 2015 heeft de raad de rapportage Bestuursopdracht beheer vastgesteld, waarmee is gekozen voor het vooralsnog tijdelijk verlagen van het onderhoudsniveau voor verschillende elementen en gebieden.
Verbeteringen aan de openbare ruimte worden gerealiseerd over een langere periode. Daarom is het belangrijk om nu te anticiperen op de uitdagingen van de toekomst. Dit is de reden voor de vernieuwing van de Visie Beheer Openbare Ruimte ‘Beheer maakt het verschil’, waar veel inhoudelijke beleidsuitgangspunten in samenkomen en we de brede ambities voor de openbare ruimte tot 2030 in verwoorden. In 2019 hebben we het proces voorgelegd aan de raad en hebben we de stad geconsulteerd. In 2020 zal de visie aan de raad worden aangeboden.
Bestuursopdracht beheer
Toen in 2014 bleek dat het vasthouden aan de gehanteerde beheerniveaus op de langere termijn tot grote financiële tekorten zou leiden, is de Bestuursopdracht beheer tot stand gekomen. Hierin zijn maatregelen genomen om het gat tussen het beschikbare budget en de ambities te dichten. Eind 2017 is de Tussenevaluatie Bestuursopdracht beheer vastgesteld in het college. De tussenevaluatie heeft in beeld gebracht wat de voortgang is van de maatregelen uit de bestuursopdracht en wat het effect is op de stad. We hebben in de tussenevaluatie vastgesteld dat in 2018 de voortgang van de maatregelen gemonitord worden.
In de programmabegroting 2019 zijn extra middelen beschikbaar gesteld, onder meer om de maatregel ‘omvormen sierplantsoenen naar gazon’ deels terug te draaien. In 2019 is, evenals bij de tussenevaluatie Bestuursopdracht beheer, gebleken dat de maatschappelijke effecten van het verwijderen van houten bruggen fors zijn. Het verwijderen van een brug grijpt in op de gewoontes van onze bewoners, want de brug waarover je altijd naar werk, school of sport loopt of fiets wordt verwijderd. Dit heeft tot veel klachten en kostbare lange juidisch procedures en dus tot vertraging in de uitvoering geleid. Dit heeft het college doen besluiten om de wijze van invulling van deze maatregel bij de eindevaluatie van de Bestuursopdracht beheer te heroverwegen.
Onderhoudsniveau
De rapportage Bestuursopdracht beheer geeft aan welke elementen en gebieden op een lager niveau worden onderhouden. In grote lijnen geldt voor de centrumgebieden het zogenoemde A-niveau (extra) en voor hoofdinfrastructuur en woongebieden B-niveau (basis). Deze niveaus sluiten aan bij de landelijk gehanteerde kwaliteitsnormen van het CROW. Op onderdelen wordt een lager kwaliteitsniveau gerealiseerd. Zo beperken vrijwel alle onderhoudsinspanningen op bedrijventerreinen en in het buitengebied zich tot kwaliteitsniveau C (laag).
Programma groot onderhoud en vervangingen 2019
In het programma groot onderhoud en vervangingen, ook wel het Bestedingsplan genaamd, beschrijven we jaarlijks welke projecten we uitvoeren. Onderlegger hiervan is het Meerjarenperspectief Beheer Almere (MPBA). Het MPBA is een transparant afwegingskader, waarin naast technische grondslagen (veiligheid, functionaliteit), ook signalen vanuit de stad en bestuurlijke keuzes worden gewaardeerd en geprioriteerd in relatie tot de beschikbare middelen. In het coalitieakkoord hebben we besloten om de urgente achterstand van € 10,4 miljoen in het groot onderhoud en vervangingen in te lopen. In 2019 is € 4,4 miljoen beschikbaar gesteld om de urgente achterstand in te lopen.
Inlopen urgente achterstanden
Door het beschikbaar stellen van extra incidentele middelen is in 2019 groot onderhoud gepleegd aan de Oosterdreef, Havendreef en Polderdreef. Ook is een deel van de achterstand in het onderhoud van de busbanen ingelopen, zijn abri’s vervangen en stootplaten hersteld. In het groen zijn diverse achterstanden ingelopen, zoals het (bos)onderhoud in de Stripheldenbuurt, Duin en Beatrixpark. De achterstanden die de afgelopen jaren zijn opgelopen bij het onderhoud van speelvoorzieningen zijn deels ingelopen.
Verantwoording bestedingsplan 2019
De beheermiddelen zijn in 2019 volledig besteed. Desalniettemin zijn er ook in 2019 om uitlopende redenen enkele projecten later gestart, versneld of zijn deze uitgesteld naar 2020. De projecten die in 2019 wegens diverse omstandigheden zijn vertraagd (groter dan € 0,1 miljoen) zijn het onderhoud aan de populieren van het Johnsonpad, het aanleggen van de parkeerplaatsen aan de Veluwsekant, de herinrichting aan de Marathonlaan, het groot onderhoud Bloemenbuurt West en Muziekwijk Zuid, het groot onderhoud aan de Oorweg, het creëren van natuurlijkvriendelijke oevers Noorderplassen en Weerwater in het kader van de Kaderrichtlijn Water en het uitstellen van het verwijderen van de houten bruggen in het kader van de Bestuursopdracht beheer. Hier staat tegenover dat diverse projecten uit 2018 in 2019 alsnog zijn uitgevoerd en het groot onderhoud in de woonwijken Stedenwijk Midden-Zuid, Regenboogbuurt en De Werven (wegens versnelling) tot hogere uitgaven heeft geleid. Daarnaast hebben we de Kromburg vervangen, wat na schade aan de brug onvermijdelijk was. Verder is het asfalt aan het Farflerpad vervangen voor groen beton. Hierbij hebben we vanwege technische noodzaak het gehele fietspad vervangen, waar in beginsel een deel van het pad op de programmering stond.
Zie voor een meer gedetailleerde toelichting de bijlage Bestedingsplan groot onderhoud en vervangingen.
Essentaksterfte
De es speelt een belangrijke rol in het polderecosysteem aangezien de es er van nature in voorkomt. De gemeente Almere had in 2017 ongeveer 13.000 essen als straat- en laanbomen in beheer. Ook Almere wordt geconfronteerd met de gevolgen van de essentaksterfte. We zijn nu twee jaar onderweg met de aanpak en hebben ongeveer 3.000 essen vervangen. Van de overgebleven essen (ongeveer 10.000) zijn ca. 8.000 essen in meer of mindere mate aangetast door essentaksterfte. Een deel van de essen lijkt voorlopig resistent, ongeveer 2.000 essen vertonen geen aantasting.
Ook in 2019 hebben we ingezet op de aanpak van de essentaksterfte. Deze aanpak heeft veel impact in de stad. In de raadsbrief van 12 juni 2019 hebben wij u over de voortgang van de aanpak geïnformeerd. Op 11 juli 2019 hebben wij daarover met u gesproken naar aanleiding van een agendavoorstel van de Partij voor de Dieren, SP en PVV. Wij hebben met u afgesproken dat de aanpak essentaksterfte en het functioneren van het bomenkader geëvalueerd worden. In derde en vierde kwartaal van 2019 hebben wij deze evaluatie uitgevoerd. Deze evaluatie wordt in het eerste kwartaal van 2020 aan u voorgelegd. Naar aanleiding van deze evaluatie leggen wij een voorstel voor over het vervolg van de aanpak van de essentaksterfte.