In het Bestedingsplan groot onderhoud en vervangingen 2019 is de programmering voor groot onderhoud en vervangingen in de openbare ruimte voor 2019 opgenomen. Onderlegger voor het bestedingsplan 2019 is het Meerjarenperspectief Beheer Almere (MPBA). In 2015 heeft de raad – met het vaststellen van de Programmabegroting – ingestemd met de ontwikkeling van dit instrument. Het MPBA is een transparant afwegingskader, waarin naast technische gegevens (inspecties, calculaties, actuele planningen), ook signalen vanuit de stad en bestuurlijke keuzes worden gewaardeerd en geprioriteerd in relatie tot de beschikbare middelen.

Het afwegingskader bestaat uit een aantal door het college vastgestelde criteria, op zowel technisch alsook sociaal, economisch en maatschappelijk vlak. Elk criterium heeft een bestuurlijke wegingsfactor meegekregen. De criteria tellen dus niet allemaal even zwaar. De groot onderhoud- en vervangingsprojecten die worden afgewogen op basis van genoemde criteria zijn van technische aard of komen voort uit wensen uit de stad. Onderdeel van de projectenlijst voor 2019 zijn de projecten die we hebben uitgevoerd met de extra beschikbaar gestelde incidentele middelen.

In 2019 zijn de criteria van het afwegingskader door het college aangepast en in lijn gebracht met de huidige bestuurlijke koers. Op basis van het hernieuwde afwegingskader zijn de projecten van het MPBA 2020 - 2023 afgewogen. Dit heeft geleid tot het Bestedingsplan 2020, welke als bijlage bij de Programmabegroting 2020 is aangeboden. Het Bestedingsplan 2019 is opgesteld met het ‘oude’ afwegingskader.

In oktober 2019 heeft uw raad, na een technische uitleg, in een interactieve werksessie kennis en ervaring opgedaan met de methodiek van het MPBA, en met het hernieuwde afwegingskader en de wegingsfactoren in het bijzonder. Het nieuwe afwegingskader is van toepassing op en heeft effect op het opstellen van het programma 2020 en verder.

Het Bestedingsplan wordt in lijn met de geldende (beheer)kaders opgesteld. Dit betekent dat we het Bestedingsplan opstellen en uitvoeren in het kader van de Almere Principles, de beleidsambities Growing Green Cities, de Visie beheer openbare ruimte (2012), de Bestuursopdracht beheer en de overige vigerende beleidskaders (zoals het Bomenkader en het Speelbeleid).

Met de projecten in het Bestedingsplan zorgen we voor een (sociaal) veilige en leefbare stad. Bij de uitvoering van onze werkzaamheden zullen we onze werkzaamheden veilig en efficiënt uitvoeren, waarbij we onze werkzaamheden afstemmen met andere werkzaamheden en activiteiten in de stad. Een voorbeeld hiervan is dat we in het stadscentrum van 15 november tot en met 1 januari geen (grote) werkzaamheden meer uitvoeren, zodat onze winkeliers tijdens de feestdagen nog steeds goed bereikbaar zijn.

De projecten hebben we in 2019 uitgevoerd binnen het financiële kader voor groot onderhoud en vervangingen van € 20,1 miljoen. Dit zijn kosten derden, exclusief apparaatskosten. Hierbij is voorrang gegeven aan de afspraken die zijn gemaakt binnen het MIPA en maatregelen naar aanleiding van de Bestuursopdracht beheer. Waar mogelijk voeren we projecten uit met cofinanciering.

De beheermiddelen zijn in 2019 volledig besteed, in overeenstemming met het Bestedingsplan. Desalniettemin zijn er ook in 2019 om uitlopende redenen enkele projecten later gestart, versneld of zijn deze uitgesteld naar 2020. De projecten die in 2019 wegens diverse omstandigheden zijn vertraagd (groter dan € 0,1 miljoen) zijn het onderhoud aan de populieren van het Johnsonpad, het aanleggen van de parkeerplaatsen aan de Veluwsekant, de herinrichting aan de Marathonlaan, het groot onderhoud aan de Bloemenbuurt West en Muziekwijk Zuid, het groot onderhoud aan de Oorweg, het creëren van natuurlijkvriendelijke oevers Noorderplassen en Weerwater in het kader van de Kaderrichtlijn Water en het uitstellen van het verwijderen van de houten bruggen in het kader van de Bestuursopdracht beheer. Hier staat tegenover dat diverse projecten uit 2018 in 2019 alsnog zijn uitgevoerd en het groot onderhoud in de woonwijken Stedenwijk Midden-Zuid, Regenboogbuurt en De Werven (wegens versnelling) tot hogere uitgaven heeft geleid. Daarnaast hebben we de Kromburg vervangen, wat na schade aan de brug onvermijdelijk was. Verder is het asfalt aan het Farflerpad vervangen voor groen beton. Hierbij hebben we vanwege technische noodzaak het gehele fietspad vervangen, waar in beginsel alleen een deel van het pad op de programmering stond.

Het groot onderhoud in de Werven is grotendeels afgerond. In 2020 vinden de laatste werkzaamheden plaats. In 2019 zijn daarnaast de voorbereidingen van het groot onderhoud van de Marken en de Hoven verder vorm gegeven. Hieruit is naar voren gekomen dat de riolering in mindere staat is dan aanvankelijk gedacht. Hier is in 2019 extra onderzoek naar gedaan, zodat we bij de uitvoering van de werkzaamheden werk met werk kunnen maken. Hierbij blijft het uitgangspunt dat het groot onderhoud een kans is voor de stedelijke vernieuwing van Almere Haven (en de binnenring in het bijzonder) en het groot onderhoud een kans is voor klimaatadaptatie, verduurzaming en circulariteit.
In 2019 hebben we onderzoek gedaan naar de integratie van diverse doelstellingen van de duurzaamheidsagenda in het groot onderhoud. Er is gekeken naar bijvoorbeeld het meekoppelen met het groot onderhoud van de ambitie om meerdere bestaande woningen gasloos te maken. Een andere kans die is onderzocht zijn de mogelijkheden voor klimaatadaptatie. We onderzoeken ook de mogelijkheden in het sociaal domein, door na te gaan op welke wijze het groot onderhoud een bijdrage kan leveren aan bijvoorbeeld  ‘achter de voordeur’ problematiek én ouder worden en leven in de woonwijk.

Almere Haven is het oudste stadsdeel en met name in de wijken waar het groot onderhoud nog enige tijd op zich laat wachten is behoefte aan planmatige aanpak om functieverlies van bepaalde delen, met name veroorzaakt door zetting en boomwortelopdruk, te voorkomen. De oudere wijken hebben naar verhouding ook de meeste inwoners op leeftijd. Deze bewoners hebben vooral hinder van de ongelijkheid in de verharding. Om de veiligheid en het woongenot te borgen investeren we in het herstellen van de verharding en daarmee de (negatieve) effecten van wortelopdruk.

Daarnaast zijn we gestart met het groot onderhoud aan de Oosterdreef in Almere Haven. De Oosterdreef heeft door het intensieve autogebruik behoefte aan een opknapbeurt. De asfaltlaag was “glad” geworden waardoor met name het risico op ongelukken toeneemt. Verder zijn we gestart met het vervangen van de armaturen van de verlichting in de Steiger, Grienden en Meerveld door de duurzamere LED variant. Ook zijn er meerdere brugleuningen in 2019 verhoogd zodat de hoogte van deze leuningen voldoet aan de wet- en regelgeving.
De Light Challenge hebben we in 2019 bijna afgerond. Het was een grote opgave om een nieuw ontwerp binnen de bestaande technische kaders en contracten uitgevoerd te krijgen. Met ondernemers en gebruikers is een voorstel gedaan voor een andere luifelverlichting, een keuze is nog niet definitief gemaakt. Al deze onderdelen passen in een nieuw lichtbeeld voor het centrum van Almere Haven. Een ander kenmerkend onderdeel is de fontein op de markt. Deze is afgelopen najaar aangepast, een project dat al in 2018 was gestart maar in 2019 in uitvoering is genomen.

Het asfalt van het Dunloppad en de Beginweg was toe aan vervanging. Het asfalt van het Dunloppad is vervangen voor beton in verband met de grote bomen en de kans op wortelopdruk die de bomen kunnen veroorzaken langs het pad. De Beginweg functioneerde in 2019 als tijdelijke toegangsweg voor onder meer het nieuwbouwproject de Laren. We wilden de weg zo snel mogelijk weer in gebruik nemen. De weg heeft een nieuw soort verduurzaamd asfalt gekregen van hergebruikte materialen (LEAP).

Het onderhoud aan de Rooibos en de herinrichting van de Plaats is in 2018 wegens omstandigheden (deels) uitgesteld. De (laatste) werkzaamheden zijn in 2019 uitgevoerd. Verder is het asfalt van het Farflerpad vervangen voor hennepbeton, een belangrijke stap in het verder verduurzamen van het beheer. Afgelopen september is dit pad in bijzijn van de Provincie Flevoland en Cirwin geopend door de wethouder. In 2019 is schade ontstaan aan de Krombrug waardoor vervanging noodzakelijk was. Deze houten brug is vervangen door een duurzame variant.

Meerdere plantvakken in Haven hebben het einde van de levensduur bereikt (Grienden/Meenten). De komende 5 tot 10 jaar vindt hier nog geen groot onderhoud plaats. Om de aantrekkelijkheid van de wijken te waarborgen en waar mogelijk te vergroten zijn de plantvakken heringericht tot beheerbare beplanting dat aansluit bij de huidige functie van het gebied. Daarnaast hebben wij noodzakelijk bosonderhoud in de Laren en de Gouwen uitgevoerd. Verder hebben we in Poort onderhoud uitgevoerd aan de populierenstructuur langs de Brikweg. Hiermee waarborgen wij de veiligheid en is het bomenbestand verder verduurzaamd.

De werkzaamheden aan de havenkom zijn in 2019 verder vormgegeven. Doelstelling is om de kwaliteit van de havenkom te verhogen. We zijn afgelopen jaar ingehaald door het vraagstuk over de herplaatsing van de ligplaatshouders van het Floriadeterrein in de gemeentelijke havens. Een deel van deze ligplaatshouders zijn geplaatst in de Havenkom. Hiervoor zijn steigers geplaatst en voorzieningen getroffen. Afgelopen jaar hadden we de sanitaire voorzieningen en de elektravoorzieningen willen vervangen en verbeteren, dit heeft door vertraging in onder meer de vergunningverlening nog niet plaatsgevonden.

Er zijn in 2019 geen reserveprojecten in Almere Haven en Poort uitgevoerd.

In 2019 is verder gegaan met het groot onderhoud in de wijken Bloemenbuurt en Regenboogbuurt. Dit groot onderhoud is in samenspraak met de bewoners uitgevoerd. In de Regenboogbuurt hebben we de kleurstelling behouden, ook in het groot onderhoud. Daarnaast is het groot onderhoud Regenboogbuurt circulair uitgevoerd en is er extra aandacht besteed aan wateroverlast, hittestress en bodemdaling. Tevens hebben veel bewoners in klankbordgroepen meegedacht over de herinrichting van hun straten. Door de toepassingen in fase 1 van het groot onderhoud Regenboogbuurt doen we ervaring op met nieuwe oplossingen en materialen die vervolgens, bij goede resultaten, ook weer in latere fasen ingezet kunnen worden. In overleg met het zorgcentrum worden de laatste werkzaamheden van het groot onderhoud Hoofdstedenbuurt in 2020 uitgevoerd.

In 2019 is onderhoud gepleegd aan het Globeplein waar wegens verzakking de bestrating is opgehoogd, nieuwe lijngoten zijn aangebracht en stroomkasten ten behoeve van de markt zijn geplaatst. Hiermee is het Globeplein weer in technisch goede staat en levert dit een verfraaiing van het straatbeeld op. Hierbij is ook de Globe weer teruggeplaatst, een uitdrukkelijke wens van bewoners en winkeliers.
In 2019 is ook gestart met het groot onderhoud aan de Spectrumdreef, de Kluutweg en de slechte delen van de Evenaar. Door scheurvorming en verzakking van deze wegen was/is groot onderhoud noodzakelijk om de veiligheid van de wegen te kunnen waarborgen.

Verder is in 2019 groot onderhoud aan de Polderdreef gepleegd, omdat het asfalt van de Polderdreef scheuren en gaten bevatte. Hetzelfde geldt voor de stootplaten aan de 2e Evenaarbrug. Verder zijn de armaturen van de verlichting aan de Atlasdreef, Bosranddreef, Spectrumdreef, De Vaart 3 en 4 en de Molenbuurt vervangen door de duurzamere LED variant en zijn meerdere brugleuningen in 2019 verhoogd, zodat de hoogte van deze leuningen voldoet aan de wet- en regelgeving.

In 2019 is het bosonderhoud in de Stripheldenbuurt uitgevoerd, teneinde het achterstallig onderhoud in te lopen, de zieke essen te vervangen en het bomenbestand te verduurzamen. Daarmee borgen we de veiligheid voor bewoners en bezoekers. De huidige structuur van het Polderpark voldeed niet meer aan de polderidentiteit die kenmerkend is voor het Polderpark. Het geplande onderhoud kent enige vertraging en vindt plaats in het eerste kwartaal van 2020.
Het onderhoud aan de bomen aan de J. Duikerstraat is uitgesteld wegens de impact van de essentaksterfte op de omgeving. Dit geldt ook voor de bomen langs de Sportlaan en de populieren langs het Johnsonpad aan de Lage Vaart. De werkzaamheden in het Meridiaanpark zijn in december 2019 afgerond. Het park is, met betrokkenheid van veel bewoners, gerenoveerd en aangepast tot een aantrekkelijke diverse groene omgeving voor bewoners.

In 2019 is geen groot onderhoud uitgevoerd.

In 2019 is het groot onderhoud van de Groenekadeweg voorbereid. In 2020 wordt het asfalt vervangen. Verder is het groot onderhoud aan de Duwweg uitgevoerd. Deze projecten hebben we wegens vertraging in andere projecten in 2019 kunnen starten ofwel uitvoeren.

In 2019 is verder uitvoering gegeven aan het groot onderhoud Stedenwijk Midden-Zuid en is gestart met de voorbereidingen van het groot onderhoud in de Muziekwijk Zuid. Dit betekent een kwaliteitsinjectie van de wijken voor de komende jaren. We zorgen voor het ophogen van verzakkingen, kwaliteitsverbetering van het groen, verduurzamen van openbare verlichting, oplossen van parkeerproblematiek en passen waar mogelijk binnen het budgettair kader klimaatadaptieve en circulaire maatregelen toe. In 2018 waren de werkzaamheden in de Waterwijk vertraagd. In 2019 zijn de laatste werkzaamheden in Waterwijk alsnog uitgevoerd.

In 2019 zijn in het Stadscentrum meerdere voegen van het Chinees graniet vervangen voor flexibele voegen. Enkele voegen waren gebarsten en waren toe aan vervanging, waarmee we lekkage voorkomen. Daarnaast is er groot onderhoud gepleegd aan de kruising Markerdreef – Randstaddreef, Hollandsedreef en Havendreef in verband met de technische staat van het asfalt. Het asfalt van deze wegen kende scheuren en/of verzakkingen en was in het kader van de veiligheid toe aan groot onderhoud. Het groot onderhoud aan de Oorweg is uitgesteld naar 2020. Ook wordt in plaats van in 2019 in 2020 de Marathonlaan heringericht op verzoek van bewoners, scholen en bedrijven. De huidige situatie voldoet niet meer aan de wijze van gebruik, waardoor er onveilige situaties ontstaan.  

Daarnaast zijn diverse (verkeers)borden die aan vervanging toe zijn vervangen en is de rechtsaf strook vanaf de Veluwedreef naar de A6 verlengd. Ook is de verkeersregelinstallatie aan de Markerdreef – IJsselmeerweg vervangen. Dit kruispunt zit aangesloten op een verkeersregelinstallatie van de provincie, welke vervanging had geprogrammeerd in 2019. Eén derde van de kosten is voor rekening van de gemeente, conform de geldende afspraken. Tevens is er geïnvesteerd in intelligente verkeersregelinstallaties. De vervanging van de Limburgbrug wordt uitgesteld naar 2020. Hiermee voeren we het vervangen van de Limburgbrug gelijktijdig uit met de werkzaamheden aan het rondje Weerwater. Het omvormen van de brug genaamd KANO 01 is vertraagd en wordt in 2020 uitgevoerd. De Hoogezandbrug verkeerde in slechte staat en is in 2019 vervangen. De toegangsweg naar de parkeerplaatsen Veluwsekant is in 2018 wegens de procedure voor de aanpassing van het bestemmingsplan uitgesteld. Met de aanleg is in 2019 gestart. In 2020 is dit werk gereed. De werkzaamheden aan het Odeonveld, de verkeersmaatregelen bij de Gooisekant en het asfalt van de Koningsbeltweg zijn in 2019 afgerond.

De armaturen van de verlichting in Danswijk, Filmwijk, Randstad en Stedenwijk Midden-Zuid zijn vervangen door de duurzamere LED variant en er zijn meerdere brugleuningen in 2019 verhoogd, zodat de hoogte van deze leuningen voldoet aan de wet- en regelgeving.

Langs de Hollandsedreef wordt gefaseerd gewerkt aan de boomhoofdstructuur. Aan de Charlie Parkerstraat is de dubbele bomenrij omgevormd naar een enkele bomenrij. Verder is in 2019 onderhoud (dunning) gepleegd aan de bomen aan de Harpstraat en Klarinetstraat, mede om zo te komen tot een duurzaam bomenbestand. Een bijkomend voordeel is dat daarmee de overlast die bewoners ervaren door luis en vallende eikels verminderd wordt.
Het onderhoud aan de bomen aan de Hogering is vertraagd en worden in 2020 vervangen. Deze boomhoofdstructuur is toe aan verjonging. De werkzaamheden aan de Parkwijklaan zijn vertraagd en worden in 2021 uitgevoerd. In het Beatrixpark zijn aan het Specerijpad de laatste 16 iepen geplant. De bomen aan de Skeelerbaan zijn omgevormd tot een structuur bestaande uit beuk met als doel een bomenbestand met een lange en gezonde levensduur. Verder is de beplanting van de Frezersplaats vervangen. De beplanting stond vol met kweekgras, waardoor met regulier onderhoud het plantvak niet meer te herstellen was. Daarnaast stond de beplanting dermate hoog dat het de veiligheid niet ten goede komt. In 2019 zijn de werkzaamheden aan de bomen in de J. Ter Horststraat en de L. Valstartstraat afgerond, welke wegens omstandigheden in 2018 waren uitgesteld. Verder is in 2019 het planmatig onderhoud aan het Bos der Onverzettelijken afgerond.

De renovatie van het sluiscomplex Leeghwatersluis is in 2019 afgerond en is nu een energie neutrale sluis. Het aanleggen van de natuuroevers in de Noorderplassen en het Weerwater is vertraagd en wordt in 2020/2021 uitgevoerd.

Er zijn geen reserveprojecten in Almere Stad in 2019 uitgevoerd.

Het onderhoud van de busbanen vindt jaarlijks plaats. In 2019 zijn extra middelen vrijgemaakt om de technische achterstand in te lopen. Verder is bij het groot onderhoud aan het asfalt de detectielussen ten behoeve van de verkeersregelinstallaties hersteld en zijn enkele abri’s vervangen, zodat dit weer goede en veilige wachtplaatsen voor reizigers zijn.
In het kader van de bestuursopdracht, verduurzamen openbare verlichting, zijn er in 2019 circa 3.000 armaturen in geheel Almere omgebouwd naar LED. Deze projecten zijn benoemd onder de diverse gebieden. Daarnaast stopt Liander met niet-wettelijke taken zoals het schakelen van het eigen verlichtingsnet voor de circa 140 voedingskasten (dreven, industrieterreinen, stadscentrum) die wij kennen. Om het verlichtingsnet te laten functioneren zijn deze voedingskasten essentieel. Deze voedingskasten zijn inmiddels verouderd en aan vervanging toe. In 2019 zijn de eerste voedingskasten vervangen.

De essentaksterfte is in heel Nederland een probleem en resulteert ook in Almere tot een vervangingsprogramma voor zowel essen als laanbomen, maar ook in de bosvakken. De essentaksterfte vormt naast een risico voor de veiligheid ook een aantasting van het beoogde beeld. We zijn gestart met het verwijderen en vervangen van zieke essen in 2018 en hebben dit in 2019 voortgezet. Ook hebben we het omvormen van de populierenopstanden in de bosgebieden voortgezet. Deze populieren hebben het einde van hun levensduur bereikt en zijn vervangen door diverse soorten en daarmee leveren we een bijdrage aan de diversifiëring van de bosgebieden. De achterstanden in het bosbeheerprogramma zijn in 2019 ingelopen.

In 2019 is geen groot onderhoud uitgevoerd.

In 2019 is het speelbeleid “Samen op Avontuur” vastgesteld, is de nieuwe werkwijze geïmplementeerd en zijn nieuwe contracten afgesloten waardoor beter invulling gegeven kan worden aan dit nieuwe beleid. Met dit beleid als uitgangspunt is er afgelopen jaar onderhoud gepleegd aan speeltoestellen en ondergronden van speeltoestellen in de hele stad. Daarmee is er een begin gemaakt met het inlopen van de achterstanden die in de loop van de jaren zijn ontstaan. Een deel van deze speeltoestellen en ondergronden zijn vervangen en – in het kader van “Samen op Avontuur” – is een deel weggehaald en niet teruggeplaatst.

De bestrijding van invasieve exoten bleek ook in 2019 weer noodzakelijk. Door de vertraging in enkele projecten hebben we (extra) kunnen inzetten op de bestrijding van invasieve exoten. Onderzoek blijft noodzakelijk om de impact van invasieve exoten en de benodigde middelen voor bestrijding beter in beeld te krijgen.